Kalp Krizi Nedenleri: Detaylı Bir İnceleme

Prof. Dr. Mutlu VURAL
Kardiyoloji Uzmanı

Giriş

Kalp krizi (miyokard enfarktüsü), dünyada ve ülkemizde en sık görülen ölüm nedenlerinden biridir. Kalbi besleyen koroner damarların ani tıkanması sonucu kalp kasının oksijensiz kalmasıyla ortaya çıkar. Bu yazı dizimizde, kalp krizinin nedenlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

1. Koroner Arter Hastalığı (Ateroskleroz)

Kalp krizinin en yaygın nedeni, koroner arterlerde plak birikmesi (ateroskleroz) sonucu damarların daralması veya tıkanmasıdır.

Kolesterol birikimi: LDL (“kötü kolesterol”) damar duvarında birikerek plak oluşturur.
Damar sertliği: Plaklar zamanla sertleşir ve damar esnekliğini kaybeder.
Pıhtı oluşumu: Plak yırtılması sonucu kan pıhtısı oluşarak damarı tıkayabilir.

2. Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon)

Kontrolsüz hipertansiyon, kalp krizi riskini önemli ölçüde artırır:

Damar duvarında hasar: Yüksek basınç, damar iç yüzeyini zedeler ve plak oluşumunu hızlandırır.
Kalbin iş yükünü artırır: Kalp kası kalınlaşarak daha fazla oksijene ihtiyaç duyar.

3. Diyabet (Şeker Hastalığı)

Diyabet, damar sağlığını olumsuz etkileyen önemli bir risk faktörüdür:

Kan şekerinin yüksek olması, damar iç yüzeyini tahrip eder.
İnsülin direnci, inflamasyonu artırarak aterosklerozu hızlandırır.
Diyabetik hastalarda sessiz kalp krizi riski daha yüksektir.

4. Sigara ve Tütün Kullanımı

Sigara, kalp krizi riskini 2-4 kat artırır:

Nikotin, damarları daraltarak kan akışını azaltır.
Karbonmonoksit, kanın oksijen taşıma kapasitesini düşürür.
Damar içi iltihaplanmayı tetikler, plak oluşumunu hızlandırır.

5. Obezite ve Hareketsiz Yaşam

Fazla kilo ve fiziksel hareketsizlik, kalp krizi riskini artırır:

Abdominal obezite (göbek yağlanması), insülin direncini ve inflamasyonu artırır.
Hareketsizlik, kan dolaşımını yavaşlatır ve damar sağlığını bozar.

6. Stres ve Psikolojik Faktörler

Yoğun stres, kalp krizini tetikleyebilir:

Kortizol hormonu, damarlarda spazma yol açabilir.
Stres, tansiyonu yükselterek kalp krizi riskini artırır.
Depresyon, kalp sağlığını olumsuz etkileyen bir diğer faktördür.

7. Genetik Yatkınlık

Ailede kalp krizi öyküsü varsa risk artar:

Erken yaşta kalp krizi geçiren birinci derece akrabalar önemli bir uyarıcıdır.
Genetik hiperkolesterolemi gibi durumlar, damar tıkanıklığına yol açabilir.

8. Diğer Risk Faktörleri

Alkol tüketimi: Aşırı alkol, kalp ritmini bozar ve tansiyonu yükseltir.
Uyku apnesi: Oksijen düşüklüğü, kalp krizi riskini artırır.
Bazı ilaçlar: NSAID’ler ve bazı hormon ilaçları riski artırabilir.

Sonuç ve Öneriler

Kalp krizi, birçok faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Riskleri azaltmak için:

✅ Sigara ve alkolden uzak durun.
✅ Düzenli egzersiz yapın ve sağlıklı beslenin.
✅ Tansiyon, şeker ve kolesterolünüzü kontrol altında tutun.
✅ Stres yönetimi tekniklerini öğrenin.
✅ Düzenli kardiyolojik check-up yaptırın.

Unutmayın, kalp krizi önlenebilir bir hastalıktır. Erken teşhis ve doğru yaşam tarzı değişiklikleriyle riski en aza indirebilirsiniz.

Sağlıklı bir kalp için bugün harekete geçin!